Elinizde 12V’luk bir akü varsa ve bu aküyü uzun süreler kullanmak istiyorsanız o zaman bu proje tam size göre. Yapıcağımız devre hemen hemen tüm 12V akü tiplerinde geçerli olacak olan bir devre. Sadece akü tipine göre hangi akımda kesmesini istiyorsanız onu değiştirmeniz gerekecek. Aaa bu arada söyliyeyim bizim devremiz bir adaptör yada ayarlı bir güç kaynağı ile çalışıyor. Uzun lafın kısası direkt 220V’ta şebekeye bağlamıyoruz 🙂
O zaman ilk iş malzemelerle başlayalım.
- 1 adet 12V DC Röle – https://urun.n11.com/arduino-urunleri-ve-setleri/12v-dc-role-250v-10a-P411421573
- 1 adet C1815 TO-92 Transistör – https://urun.n11.com/diger/c1815-to-92-transistor-P190338101
- 4 adet 1N4007 Diyot – https://urun.n11.com/diger/1n4007-diyot-P201506698
- 1 adet 100R Direnç – https://urun.n11.com/arduino-urunleri-ve-setleri/100r-direnc-paketi-1039lu-P190339592
- 2 adet biri kırmızı diğeri yeşil olmak üzere LED – https://urun.n11.com/diger/5mm-kirmizi-led-diyot-P226843469
- 1 adet 10K Direnç – https://urun.n11.com/diger/10k-direnc-paketi-1039lu-P190338671
- 1 adet 10K yada 5K Potansiyometre (ben 10K kullandım elimde o vardı.) – https://urun.n11.com/arduino-urunleri-ve-setleri/10k-potansiyometre-P190338746
- 1 adet 1K Direnç – https://urun.n11.com/arduino-urunleri-ve-setleri/1k-direnc-paketi-10lu-P190338675
- 1 adet 5cm x 7cm Hazır Delikli Plaket – https://urun.n11.com/arduino-urunleri-ve-setleri/5×7-delikli-plaket-arduino-raspberry-P285834432
Hadi başlayalım 🙂 öncelikle rölemizin ayaklarına tek tel (0.22mm olan) kablodan kaplamasını çıkartıp belli bir uzunlukta kesip lehimleyelim. Bunu yapmamızın nedeni aldığımız plaket delikleri için rölemizin kalibre olmaması yani ayak aralıklarının uygun şekilde deliklere denk gelmemesi. Yapılan işleme ait örnek resim aşağıdaki gibidir.
Ayaklara lehim yaptıktn sonra bu lehimleri plaketin uygun delik konumlarından geçirip aşağıdaki resimdeki gibi lehimliyoruz. Bu arada lehimleme işlemini yaparken rölenin üç bacağının resimdeki gibi aşağıda iki bacağının yukarıda olmasına dikkat ediyoruz. Ayrıca birde gerilimin düzgün şekilde hareket etmesi içinde 1N4007 diyotlarımızdan birini üç bacaklı konumda yer alan sağ ve sol bacağa lehimleyeceğiz. Orta bacak boşta kalacak.
Burada önemli olan diyotun yönü, resimdeki gibi olmasına dikkat edin. Ayrıca diyot montajından sonra üst resimde solda gözüken röle bacağından orta bacağa doğru lehimler ile ilerleyip sol ve orta bacağı birbirine bağlıyoruz. Yine yukarıda yer alan resimde görüldüğü gibi diyot bacaklarının sol ve sağ röle bacaklarına lehimlenmesine özen gösteriyoruz.
Bu aşamadan sonra C1815 Transistörümüzü aşağıdaki resimdeki gibi devreye ekliyoruz. Yalnız burada da transistörün bacakları ve bağlandığı noktalar önem arz ediyor.
Bu aşamada işi biraz daha hızlandırmak adına aşağıdaki gibi yine 1N4007 diyotlarımızıda devreye ekliyoruz.
Diyotların yönü yine burada önem arz ediyor. Bu iki diyot devreye seri bağlı olacak şekilde dahil ediliyor. Devre kartının altına lehimlemeye bakacak olursak. Transistör’ün lehimlenmesi dahil şekil aşağıdaki gibi olacak.
Transistörün orta bacağı rölenin sağ bacağına bağlı olan diyota lehimleniyor. Yukarıdaki resme göre transistörün sağ bacağı hemen altta yer alan diyotlardan birinin bacağına. Transistörün sol bacağı resimde gördüğünüz gibi şimdilik boşta. Keza diyotlarında bir bacağı boşta.
Aşağıdaki resimdeki gibi 100R ve Trimpot devreye dahil ediliyor.
Bu noktada önemli olan adım 100R direnç ile transistörün boşta kalan bacağı birleşecek ve bu birleşime trimpot’un orta bacağının dahil edilmesi. Yukarı resimde yer alan G harfinin sırasına lehimlenmiş ve görselde de harfi kapatan trimpot bacağınada boşta kalan diyot bacağı lihimlenecek. Şimdilik trimpot’un ilk bacağı yada 3. bacağıda diyebiliriz resime göre boşta. Lehimlemeler aşağıdaki resime benzeyecek.
Artık yavaş yavaş işin sonuna geliyoruz. Şimdi devremize 10K Direnç ve son olarak aşağıdaki reismdeki gibi 1N4007 Diyot dahil etmeye sıra geliyor.
Lütfen resimde direnç ve diyotun yerlerine dikkat edin 🙂 Bağlantılarına geldiğimizde aşağıdaki gibi olması gerekiyor.
Diyot yukarıdaki resimdeki gibi rölünin sağ üst bacağına lehimlenip bir ucunada kablo lehimlenip bu kısımdan aküyü şarj etmek için pozitif (+) gerilim alınması sağlanacak. Direnç’in bir bacağı trimpot’un daha önceden boşta kalan bacağına diğer bacağı ise rölenin alt sol bacağına lehimlenecek.
Artık işimiz devreye giriş ve çıkış kablolarını lehimleyip denemeye sıra geldi. Aşağıdaki resimdeki gibi son kablolarıda devreye dahil ediyoruz.
Devremizin gövdesi şuanda bitti gibi. Bu kablolarıda dahil ettiğimizde arka tarafına baktığımızda görünecek yollar aşağıdaki gibi olacak.
10K Direnç sırasına dahil edilen kablo solda N sırasında direnç ile lehimler yarmıyla birleştirilecek. Resmin altında 15 nolu sırada yer alan kabloya şimdilik bir işlem yapılmayacak lehimlenmesi yeterli. 10K Direnç kısmındaki kablo bizim pozitif (+) giriş ucumuz olacak. Devrede negatif (-) uçlar ortak hatta ilerleyecek.
Şarj işleminin olup olmadığını anlamak için devreye ledleri dahil etmeye ve ortak negatif (-) hattı yaratmaya sıra geldi. Bunu sağlamak için önce ledlerin negatif (-) kısa bacaklarını bir araya getirip aşağıdaki resimdeki gibi lehimliyoruz.
Bu arada devrede ben kırmızı led’i şarj ederken yeşil led’i ise şarj işlemi bittiğini anlamak için kullanacağım. Siz isterseniz devreye dahil ederken ledlerin bağlantılarını ters yaparak yeşili şarj işleminde kırmızı ise bittiğinde yanacak şekilde davranmasını sağlamakta kullanabilirsiniz. Ben devremi bir kutunun içine koymayı planladığımdan kutuda ledlerim için uygun delikler açıp eksi bacaklarına 1K’lık Direnç bağlıyorum ve bunları kutuya aşağıdaki resimdeki gibi sabitliyorum.
Sonra hem ledlerin açıkta kalan bacaklarının hemde direnç’in bacak uzunluğunu ayarlayıp kablo lehimleyip kısa devreyide önlemek amacıyla makaron dahil ediyorum. Ayrıca tirimpot içinde bir delik açıp kutuya eklenmesini sağlıyorum.
Buradaki kabloları aşağıdaki resimdeki gibi ana devremize dahil ediyoruz ve lehimliyoruz. Ek olarak ana devreyi kutuya yerleştiriyoruz.
Led’lerin eksi (-) ucunu rölenin iki bacağının yer aldığı yukarı kısımdaki orta noktaya resimde 5CM yazınsında C harfinin altında yer alan deliğe gelicek şekilde lehimliyoruz. Kırmızı led’in artı (+) bacağından gelen kabloyu rölenin sağ tarafındaki bacağına yakın gelecek bir girişe lehimleyip ardından sağ bacakla led’in bağlantısını lehim yardımıyla birleştiriyoruz. rölenin sol bacağına yakın olan tarafada yeşil led’in artı (+) bacağını lehimleyip lehim yardımıyla röle sol ve yeşil led’in bacaklarını birleştiriyoruz.
Negatif (-) çıkışlarını bir hat olarak alabilmek için yukarıdaki resimde gözüken trimpot ile diyotun birleştiği noktadan lehimler yardımıyla aşağıda yer alan kablo bacaklarına bir hat indiriyoruz. Ben burada daha hızlı ilerlemek adına aşağıda yer alan iki kablo arasına bir tek damar kabloyu soyup yol olarak ekledim. En sağda yer alan eksi hattanda ledlerin yanmasını sağlamak için ledlerin orta bacağını lehimlediğimiz alana kablo çekip birleştiriyorum. Hadi geçmiş olsun montaj bitti. 🙂
Bu nokta önekli bu devre kesme gerilimini sizin tirimpot ile ayarlamanıza göre çalışır. Bu sebepten her aküyü şarj işlemine başlamadan önce aşağıdaki adımları tekrarlamanız önemlidir;
- Devreyi ayarlı devreye yada uygun bir adaptöre bağlayın.
- Akünüz için uygun gerilimi ayarlı güç kaynağınızdan ayarlayın.
- Devrenin bu gerilim değerine gelindiğinde şarjı kesmesini istiyorsanız yeşil led yanana kadar tirimpot’unuzu yavaş yavaş döndürün.
- Tam yeşile geçtiği yerde bırakın devreyi kapatın akünüzü bağlayıp tekrar açın. Bu sayede yeşil ışık gerilimine kadar akünüzü bu devre doldurmaya devam edecektir.
Devrenin diagram şeması aşağıdaki gibidir;